UMJETNIČKA KOLONIJA - DANILOVGRAD / 2008

U savremenoj pluralističkoj eri “intelektualnog nomadizma”, kada sve postaje “prilika za znak” u “proširenom polju skulpture” svjedoci smo postojanja krajnje individualnih poetika koje kontekstuiranjem sa globalnim umjetničkim kretanjima problematizuju pitanja redefinisanja i provjeravanja klasičnih elemenata vajarske umjetnosti. Masa, plan, svjetlost, kompozicija, taktilne vrijednosti više nego ikada funkcionalizuju razgradnju “kulture materijala”, demistifikujući uvriježene međusobne odnose.
Lišiti prostor uzvišene ravnodušnosti, ”misliti formom” dio njegove ukupnosti koji postaje rezultat građenja, izmjena i razmjena energija, stecište sila i središte kretanja, izazov je vrijedan postovanja.
Stavljena u ovovremeni umjetnički koncept savremena crnogorska skulptura vješto korenspondira sa datim joj prilikama, na način prilagođen individualnim htijenjima i mogućnostima njenih aktera. Artikulisanje umjetničkih tražanja oslanja se na lični senzibilitet i individualnu kulturu iskazanu kroz umjetnički izraz, kako god ga definisali i promišljali. Upotreba “nematerijala” u svrhu materijalizacije ideje višegodišnja je praksa koja povremeno ustupa “prostor” klasičnom skulptorskom mediju, koji se podrazumijevajuće realizuje kroz “klasične” skulptorske materijale - kamen, drvo, metal. Ta paralelna kohabitacija prirodan je i očekivan slijed opštih umjetničkih kretanja.
U “proširenom polju skulpture” od skulpture - trodimenzionalne slike - instalacije do svjetlosne konkretizacije razriješavanjem, pročišćavanjem i učvršćivanjem odnosa prema prostoru promišljajući ga i u najmanjem segmentu kao pretpostavljeni totalitet crnogorski vajari vizuelno-plastičkim elementima grade dijalektiku da i ne odnosa, koji odlučuju za/protiv otvorenog/zatvorenog, punog/praznog, unutarnjeg/spoljašnjeg i mnoštva drugih dihotomnih korelacija. Oni svojim vizuelno-mentalnim implikacijama generišu prostorni dinamizam i stvaraju refleksivno polje fleksibilne materijalno–prostorne intervencije. Konstrukcijom, formama i metodama realizacije umjetnici nadilaze empirizam materijala uspostavljajući novi tip odnosa kojim ukidaju ekskluzivnost relacionističkih entiteta, pri tom ne narušavajući u onom sustastvenom autonomiju vajarstva. Pogledi koji dotiču stvari iznutra jedini su mogući za diskurs savremenog promišljanja u materijalu koji se odvaja od očiglednosti površnog površinskog čitanja njegove fizičnosti.
U kontekstu opštih umjetničkih i kulturnih kretanja savremenu crnogorsku skulpturu vidim kao živuće narastajuće tkivo koje shodno svojim potrebama i mijenama poprima oblike imanentne vremenu, mjestu i poziciji u društvu. Od neprocijenjive je važnosti za dalji njen razvoj postojanje i njegovanje skulptorskog izraza u internacionalnom vajarskom simpozijumu u Danilovgradu, kao i kompleksno godišnje selektivno sagledavanje rezultata na izložbama poput ove. FLU na Cetinju permanentno stvara, obrazuje i definiše savremenu crnogorsku likovnu scenu, na kojoj značajno i prepoznatljivo mjesto pripada crnogorskoj savremenoj skulpturi.
Ako Crnu Goru posmatramo kao veliku skulpturu u definisanom evropskom prostoru njeno fizičko tijelo postaje povlašćeno mjesto intervencija za sve male pažnje koje pomjeraju stvari iznutra definišući jedan posve nov, neoskrnavljen umjetnički prostor.

Anastazija Miranović

CONTEMPORARY MONTENEGRIN SCULPTURE 2008
ART COLONY - DANILOVGRAD / 2008

In contemporary pluralistic era of “intellectual nomadism”, when everything becomes an “opportunity for a sign” in the “expanded field of sculpture” we are witnesses of existence of ultimately individual poetics that through context with global artistic movements question issues of redefining and checking of classical elements of sculptural art. Mass, plan, light, composition, tactile values functionalize retrogression of the “culture of material” more than ever before, demystifying commonly accepted inter-relations.
It is a respect-worthy challenge to deprive space of its exalted indifference, and by ”thinking through the form” turn a part of its entirety into a result of building, alterations and interchange of energies, juncture of powers and midpoint of movement.
Put in contemporary artistic concept, contemporary Montenegrin sculpture adroitly corresponds to its given opportunities, in a way adjusted to individual volitions and capabilities of its actors. Articulation of artistic pursuance relies on personal sensibility and individual culture outspoken through artistic expression, however defined and rethought. Use of “non-materials” for the purpose of materialization of the idea, is a perennial practice that occasionally cessions “space” to classic sculptural medium, that is as implied, realized through “classic” sculptural materials-stone, wood, metal. That parallel cohabitation is a natural and anticipated stream of general artistic movements.
In the “expanded field of sculpture” from the sculpture-three-dimensional painting-installation to the lighting concretism through resolving, purifying and fortifying of a relation to the space by rethinking it even in the slightest segment of supposed totality, Montenegrin sculptors build dialectics of yes and no relation, that decide pro/ contra, open/closed, full/empty, inner/outer and variety of other dichotomic correlations, through visual-plastic elements. They generate space dynamicity through their visual-mental implications and create a reflexive field of flexible material-space intervention. With construction, form and methods of realization, artists overcome the empiricism of material by establishing a new type of relations that disestablishes exclusivity of relational entities, not violating the autonomy of sculpture in its very essence. Views that touch things from the inside are the only possible ones for a discourse of contemporary cogitation in material that separates from the obviousness of external surface reading of its physics.
Within the context of general artistic and cultural movements, I see contemporary Montenegrin sculpture as a live growing tissue that takes forms immanent to time, place and social position, according to its need and phases. It is invaluable for its further existence and cultivation of sculptural expression at international sculptural symposium in Danilovgrad, as well as complex annual selective introspection of results at exhibitions like this one. FLU in Cetinje permanently creates, educates and defines contemporary Montenegrin art scene, where significant and remarkable place belongs to contemporary Montenegrin sculpture.
If we observe Montenegro as a big sculpture in a defined European space, its physical body becomes a privileged place of interventions for all little attentions that move things from the inside while defining one brand new, unattained space.

Anastazija Miranović